Vanaf 2025 gaat de Belastingdienst strenger controleren op schijnzelfstandigheid, en dit zorgt voor onrust onder zelfstandigen. De onzekerheid komt vooral door onduidelijke regels en communicatie vanuit de overheid. Maar hoe groot is het probleem echt, en moet jij als zzp’er in de bouw je zorgen maken? Wij zetten de feiten op een rij en leggen uit wat je moet weten.
De overheid heeft aangekondigd dat de Belastingdienst vanaf januari 2025 strenger gaat handhaven op schijnzelfstandigheid. Na jaren van gedoogbeleid wil de overheid de regels weer aanscherpen. Het probleem is echter dat de regels onduidelijk zijn, en de nieuwe Wet VBAR (Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties), die voor meer helderheid moet zorgen, niet eerder dan in 2026 in werking zal treden. Dit zorgt voor onzekerheid bij zelfstandigen en opdrachtgevers.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandig betekent heel simpel gezegd dat je een zelfstandig ondernemer (zzp’er) lijkt, maar het niet bent volgens de Belastingdienst. Een soort verkapt dienstverband dus.
Wet DBA
De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is sinds 2016 van kracht om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Deze wet bepaalt of een zelfstandige daadwerkelijk als zzp’er kan worden beschouwd, of dat er sprake is van een arbeidsrelatie die als loondienst gezien moet worden. Lange tijd werd er niet actief op gehandhaafd, maar daar wil de overheid nu verandering in brengen.
Bij Zelfstandigen Bouw vinden we dat er geen reden tot paniek is. Werk je als zzp’er rechtstreeks vooral voor particuliere opdrachtgevers of werk je voor zakelijke opdrachtgevers, die zelf niet primair werkzaam zijn in de bouw, dan gaat deze discussie grotendeels aan je voorbij. Werk je voor een opdrachtgever in de bouwsector, dan is deze discussie voor jou wel meer van belang.
Hoewel de Belastingdienst heeft aangegeven strenger te willen controleren, blijft het essentieel dat de specifieke werkwijze van zelfstandigen in de bouwsector wordt erkend. In de bouwsector werken verreweg de meeste zzp’ers projectmatig, flexibel, en niet gedwongen en dat past bij het ondernemerschap. De Wet DBA in zijn huidige vorm houdt onvoldoende rekening met deze realiteit. Zolang je voldoet aan de basisprincipes van zelfstandig ondernemerschap—zoals werk je zelfstandig aan de inrichting en uitvoering van uw werkzaamheden, werk je voor eigen rekening en risico, zijn je werkzaamheden gericht op het maken van winst en maak je het ondernemerschap bekend (bijvoorbeeld door kvk of eigen website) is er geen reden om je zorgen te maken. Bovendien is het belangrijk dat de wet meer flexibiliteit biedt voor de bouwsector, waar het niet ongebruikelijk is dat zzp’ers langere tijd voor één opdrachtgever werken. Veel zzp’ers doen dit vrijwillig en halen voordeel uit de continuïteit van werk, waarin ze juist hebben geïnvesteerd in de langdurige relatie.
Zelfstandigen Bouw blijft zich inzetten voor praktische en duidelijke oplossingen die aansluiten bij de realiteit van zelfstandig ondernemerschap. Zoals voorzitter Koen Dijkstra aangeeft: "Het is begrijpelijk dat zelfstandigen in de bouw zich zorgen maken over de aangekondigde controles op schijnzelfstandigheid. Maar laat je niet ontmoedigen door de onzekerheid. Zolang je je zaken goed geregeld hebt en voldoet aan de basisprincipes van zelfstandig ondernemerschap, is er geen reden tot paniek. Wij blijven ons inzetten voor duidelijke en werkbare oplossingen, zodat zelfstandigen in de bouwsector zonder zorgen kunnen blijven ondernemen."
Zelfstandigen Bouw blijft zich inzetten voor maatwerk en duidelijke regels die zelfstandigen beschermen. De handhaving door de belastingdienst moet gericht zijn op probleemgevallen zoals gedwongen zelfstandigheid, onderbetaling, evidente schijnzelfstandigen, zonder dat goed functionerende zelfstandigen hier hinder van ondervinden. Onze visie is dat zelfstandigen in de bouwsector de ruimte moeten krijgen om flexibel en zelfstandig te blijven werken, zonder angst voor onduidelijke regels. Zelfstandigen Bouw blijft in nauw contact met de politiek om te zorgen voor een wetgeving die recht doet aan de specifieke kenmerken van de bouwsector.
Heb je vragen of twijfel je of je situatie in orde is? Neem contact op met onze helpdesk voor advies en ondersteuning. Zelfstandigen Bouw blijft actief pleiten voor duidelijke en eerlijke regels die passen bij jouw ondernemerschap.
De kans is groot dat er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) komt voor alle zelfstandigen in Nederland. Oorspronkelijk stond 2027 op de planning, maar de invoering lijkt mogelijk pas rond 2029. Er zijn zelf geluiden dat het UWV heeft aangegeven pas na 2029 de capaciteit heeft om de AOV-plicht uit te voeren Dat klinkt misschien als een ver-van-je-bed-show, maar als zzp’er in de bouw heeft dit zeer directe invloed op jou en je bedrijf. Het is goed om nu al na te denken over wat dit voor jou als zzp’er in de bouw betekent. Want wat als je langere tijd niet meer kunt werken door een ongeluk of ziekte? Wij leggen graag uit wat de verplichte AOV inhoudt en wat onze visie bij Zelfstandigen Bouw hierop is.
Het regeerprogramma van kabinet Schoof brengt weinig verrassingen wat betreft de arbeidsmarkt en het zzp-beleid. Het voortzetten van bestaande hervormingen, zoals geïnitieerd door eerdere kabinetten, zet de koers vast op een pad waar zelfstandigen minder ruimte krijgen. Het kabinet richt zich sterk op meer vaste banen en het aanpakken van flexwerk en schijnzelfstandigheid. Hoewel Zelfstandigen Bouw de noodzaak erkent om kwetsbare werkenden te beschermen, missen wij specifieke oplossingen die aansluiten bij de realiteit van zelfstandige ondernemers in de bouwsector.
Zelfstandigen Bouw en kwaliteitsorganisatie De Betere Schilder slaan per direct de handen ineen om de belangen van zzp’ers steviger te verdedigen en hen toegang te geven tot elkaars diensten en producten, zoals de RI&E en AOV.